Je hebt vast wel eens gehoord dat werkgeluk zorgt voor een hogere productiviteit. Toch was dit tot voorkort nog helemaal niet zo eenduidig. Tal van studies toonden aan dat geluk en productiviteit vaak hand in hand gingen, maar niet welke van de twee de oorzaak was en welke het gevolg. Doet een geluksgevoel mensen harder werken? Of worden medewerkers die harder werken daar gelukkiger van?
Eerder dit jaar gaf nieuw onderzoek door de Erasmus Universiteit het antwoord op deze vraag1. Medewerkers die gelukkig zijn, zijn als gevolg daarvan productiever dan hun minder gelukkige collega’s. Een interessant gegeven, want dat betekent dat het verhogen van werkgeluk zowel een sociaal als een economisch belang vervult. In dit artikel bespreken we wat deze bevindingen betekenen in de praktijk en hoe jij hier binnen jouw organisatie gebruik van kan maken.
Definitie werkgeluk
Voordat we ingaan op het onderzoek en praktische implicaties, is het belangrijk om stil te staan bij wat de term werkgeluk nou eigenlijk inhoudt. Werkgeluk komt voor een groot deel overeen met medewerkerstevredenheid. Het grote verschil zit hem echter in de emotie. In de wetenschappelijke literatuur wordt werkgeluk gedefinieerd als: ‘Het overwicht van positieve emoties op het werk en de perceptie dat het werk bijdraagt aan het uiten en ontwikkelen van het potentieel.’2
Onderzoek British Telecom
Het onderzoek in kwestie werd uitgevoerd bij British Telecom, een grote telecomorganisatie in het Verenigd Koninkrijk. Binnen British Telecom werd gekozen voor een bedrijfstak waarin productiviteit ook voor het onderzoek al op een zeer gestructureerde wijze werd gemeten: de callcenters. Van elke medewerker werd bijgehouden hoeveel telefoontjes hij of zij op een dag pleegde, hoe lang deze duurden en of de vooraf gestelde salestargets werden behaald.
British Telecom heeft 11 callcenters waarin in totaal 1800 verkoopmedewerkers werkzaam zijn. Gedurende 6 maanden werd bij ieder van deze medewerkers wekelijks zowel het geluksniveau als de productiviteit gemeten. Op deze manier kon de geluksdata worden gekoppeld aan het aantal verkopen dat zij deden. Hoeveel meer verkopen realiseert een gelukkige verkoper wekelijks meer dan zijn minder gelukkige collega’s?
Werkgeluk meten met pulse survey
Doorgaans wordt werkgeluk gemeten door middel van een uitgebreid medewerkerstevredenheidsonderzoek. Maar omdat werkgeluk in dit onderzoek wekelijks moest worden gemeten, was een lange vragenlijst niet haalbaar. De kans dat medewerkers elke week zouden deelnemen aan het onderzoek zou op deze manier erg klein zijn. Er is daarom gekozen voor een zeer korte pulse survey. Medewerkers kregen wekelijks slechts één vraag in hun mailbox: Hoe gelukkig ben je deze week op een schaal van 1 tot 5? Doordat deelname aan het onderzoek weinig tijd kostte, werd een response rate van 80% behaald.
Oorzaak – gevolg
Het doel van het onderzoek was om een causaal verband te vinden tussen werkgeluk en productiviteit. Met andere woorden: is werkgeluk een oorzaak van productiviteit? Dat zou betekenen dat wanneer werkgeluk wordt verhoogd, de productiviteit als gevolg daarvan stijgt. Om deze vraag te beantwoorden, was het belangrijk dat werkgeluk werd gevarieerd. Dit zou je bijvoorbeeld doen door iedereen een feelgood film te laten kijken voor het werk, maar dat kost uiteraard veel kostbare tijd. De onderzoekers hebben daarom gekozen voor een natuurlijke beïnvloeder van geluk: het weer. Er is veel bewijs dat het weer een duidelijke stempel drukt op het geluksgevoel van mensen. Wanneer de zon schijnt zijn mensen over het algemeen vrolijker dan wanneer het regent. In bepaalde weken regende het op sommigen van de 11 callcenter locaties, terwijl het op andere locaties zonnig was. De verwachting was dus dat de medewerker op de zonnige locaties meer zouden verkopen dan de medewerkers op regenachtige locaties.
Meer werkgeluk leidt tot 24% meer verkopen
De onderzoekers vonden dat wanneer een medewerker één stap omhoog ging op de 5-punts geluksschaal, verkopen stegen met 24%. Doordat het weer was gebruikt als voorspeller van geluk, kon worden vastgesteld dat werkgeluk de oorzaak was, en productiviteit het gevold. Dit is voor het eerst dat het effect is gevonden in een werksetting.
Hoewel dit effect nooit eerder was gevonden in een werksetting, zijn er wel verscheidene voorbeelden van onderzoeken in een gecontroleerde omgeving3. In deze experimenten wordt geluk verhoogd door bijvoorbeeld een grappig filmpje te kijken of iets lekker te eten, waarna de proefpersoon wordt gevraag een simpele taak uit te voeren. De resultaten van het onderzoek bij British Telecom komt hiermee overeen.
Hoe komt het dat werkgeluk productiviteit verhoogt?
Het is interessant om te speculeren over de reden dat geluk productiviteit verhoogt. Zijn gelukkige mensen gemotiveerder, waardoor zij meer uren draaien en daardoor meer verkopen? Of besteden gelukkige mensen hetzelfde aantal uren aan hun werk, maar werken ze sneller, harder of slimmer? Uit het onderzoek bleek dat het laatste het geval is. Mensen werken niet meer, maar krijgen simpelweg meer gedaan in dezelfde tijd.
Waar dit precies door komt? Daar is het laatste woord nog niet over gezegd. De onderzoekers denken dat het verklaard kan worden door het beter kunnen reguleren van emoties. Als callcenter medewerker ben je veel in contact met andere mensen, en is het belangrijk om op de juist manier met hen te communiceren. Wanneer je gelukkig bent, kun je de emoties van de ander beter aanvoelen en je eigen emoties beter reguleren. Hierdoor zijn mensen sneller geneigd je te vertrouwen, wat goed is voor sales. Dit zou betekenen dat het gevonden effect van werkgeluk alleen geldt in functies waarin er veel menselijk contact is. Om vast te kunnen stellen dat werkgeluk productiviteit ook in andere functiegroepen verhoogd, moet meer onderzoek worden gedaan.
Wat betekent dit in de praktijk?
De link tussen geluk en productiviteit verenigt de belangen van werknemers en werkgevers. Werknemers willen graag zo gelukkig mogelijk door het leven gaan, terwijl werkgevers ook een economisch belang hebben. Het creëren van een zo fijn mogelijke werksituatie voor de werknemer zal er dus niet alleen voor zorgen dat deze gelukkiger is en meer waardering heeft voor de werkgever. Onder de streep zal het ook zorgen voor een toename in omzet. Maar hoe doe je dat?
Het verhogen van werkgeluk is belangrijk, maar complex. Uiteraard moet er een balans blijven tussen wat het werkgevers kost om werkgeluk te verhogen en wat het door extra productiviteit oplevert. Om er zeker van te zijn dat veranderingen in werksituatie het gewenste effect of het geluksniveau hebben, is het belangrijk om medewerkers te betrekken bij het ontwikkelen van nieuw beleid. In kleine organisaties kan dit door simpelweg met elkaar om tafel te gaan. In grotere bedrijven is online medewerkersonderzoek een betere optie. Ongeacht de methode is het belangrijk dat boven tafel komt wat medewerkers in hun huidige werksituatie ongelukkig of juist gelukkig maakt. Door op verbeterpunten in te spelen kan de tevredenheid onder werknemers worden verhoogd.
Belangrijke geluksverhogers
Welke maatregelen werkgeluk verhogen, hangt natuurlijk voor een groot deel af van de sector, het type bedrijf en de functie van de medewerker. Het is dus belangrijk om maatregelen af te stemmen op de behoeften op de werkvloer. Toch zijn er een aantal overkoepelende elementen die in bijna iedere werksituatie van toepassing zijn.
1. Autonomie
Mensen willen de vrijheid voelen om hun werkzaamheden naar eigen inzicht uit te voeren. Wanneer je kijkt naar het voorbeeld van callcenters, zie je dat er in deze bedrijfstak veel ruimte voor verbetering is. Er gelden namelijk strenge richtlijnen voor hoe lang een telefoontje mag duren, wat er gezegd moet worden en hoeveel verkopen er op een dag moeten worden gerealiseerd. Het zou een wezenlijk effect op het werkgeluk van callcentermedewerkers kunnen hebben wanneer zij bijvoorbeeld zelf hun woorden mogen kiezen of zelf mogelijk bepalen hoeveel tijd ze nodig hebben om een verkoop tot stand te brengen.
2. Werksfeer
Mensen zijn sociale wezens, en brengen een groot deel van de week door op hun werk. In onze medewerkersonderzoeken zien wij dat één van de belangrijkste factoren voor tevredenheid de omgang met collega’s en leidinggevenden is. Een fijne werksfeer en ruimte voor gezelligheid is dus belangrijk voor het werkgeluk. Door in gesprek te gaan en medewerkers te kans te geven zich uit te spreken over wat er wel en niet goed gaat, betrek je ze bij beslissingen. Dit komt de werksfeer ten goede.
3. Werk-privé balans
Iedereen wil zijn werk goed kunnen combineren met zijn privéleven. Flexibiliteit is daarom zeer belangrijk. Thuiswerken, roosters en flexibele werktijden zijn voorbeelden van manieren waarop de werk-privé balans kan worden verbeterd. Op deze manier kan het werkgeluk, en daarmee de productiviteit worden verhoogd.
Conclusie
Zowel de werknemer als de werkgever heeft belang bij het verhogen van het werkgeluk binnen de organisatie. Een verhoging in werkgeluk leidt namelijk tot een verhoging in productiviteit, en daarmee omzet. Omdat het verhogen van werkgeluk een complexe zaak is, is het belangrijk om in gesprek te gaan met medewerkers. Bijvoorbeeld in de vorm van een anoniem medewerkerstevredenheidsonderzoek. Op deze manier kan worden vastgesteld op welke vlakken er binnen de organisatie ruimte is voor verbetering van de medewerkerstevredenheid. Door het beleid op basis van de uitkomsten van het onderzoek aan te passen, wordt het werkgeluk verhoogd. Dit zorgt voor een toename in productiviteit, wat zorgt voor een stijging in omzet.
Bronnen
- Bellet, C., De Neve, J. E., & Ward, G. (2019). Does Employee Happiness Have an Impact on Productivity?. Saïd Business School WP, 13.
- Sousa, J. M. D., & Porto, J. B. (2015). Happiness at work: Organizational values and person-organization fit impact. Paidéia (Ribeirão Preto), 25(61), 211-220.
- Oswald, A. J., Proto, E., & Sgroi, D. (2015). Happiness and productivity. Journal of Labor Economics, 33(4), 789-822.
